İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, uluslararası gündemi yeniden meşgul eden bir ziyaret için Macaristan’a gitmeye hazırlanıyor. Ancak bu sefer kendi ülkesindeki politik tarife ile değil, uluslararası hukukun ve insan haklarının tartışma konusu haline gelen eylemleriyle dikkat çekiyor. Ziyareti öncesinde Milletvekili Tibor Szanyi ve insan hakları aktivistlerinden oluşan bir grup, Netanyahu'nun Macaristan’a ayak basması durumunda hükümetten tutuklanmasını talep etti. Aşırı sağcı hükümetin hâkim olduğu Macaristan’da, bu durum oldukça tartışmalı bir hal aldı.
Netanyahu'nun projeleri ve politikaları, dünya genelinde tartışmalara yol açıyor. Macaristan’a yapacağı resmi ziyaret, birçok insan hakları savunucusu için bir tırpan niteliğinde. İçinde bulunduğumuz günlerde, özellikle Filistin ile yaşanan çatışmaları ve bu çatışmalar sonucu meydana gelen insan hakları ihlalleri, Netanyahu'nun Macaristan’da sıcak bir karşılamayla karşılaşmaması fikrini ortaya çıkardı. Milletiyle olan köklü bağlılıklarıyla bilinen Macar hükümetinin, Netanyahu'ya bir geçiş hakkı vermesi durumunda uluslararası kamuoyunun dikkatini daha da üzerine çekebileceği düşünülüyor.
Tibor Szanyi, “Netanyahu, uluslararası hukukun ihlalinde başı çeken bir figür. Macaristan’a girdiğinde, onun peşine düşülmesi ve hukukun üstünlüğü adına tutuklanması gerektiğini düşünüyorum” diyor. Szanyi ve diğer aktivistler, bu konuyu uluslararası basında daha fazla gündeme getirebilmek için çeşitli kampanyalar başlattı. Aktivistlerin çağrıları, ifade özgürlüğü ve insan hakları ile ilgili kaygılarının öne çıktığı bir tablo sunmanın yanı sıra, Macar hükümetinin bu duruma vereceği tepkinin ne olacağı üzerine de soru işaretleri uyandırıyor.
Netanyahu’nun ziyareti hakkında başlatılan tutuklama çağrıları, dünya genelinde yankı buldu. Birçok sivil toplum kuruluşu ve insan hakları ilgili dernekler, Macar hükümetine itirazda bulundular. İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) ve Amnesty International, bu tür adımların diplomatik ilişkilerdeki hassasiyete zarar vereceği konusunda uyarılarda bulundu. Ülkeler arası ilişkilerde diplomatik özenin önemli olduğu bilinse de, uluslararası toplum Netanyahu'nun bir devlet adamı olarak nasıl karşılandığını da sorgulamaya başladı. Ziyaretin öncesinde yapılan bu çağrılar, tartışmaların daha da derinleşmesine sebep oldu.
Netanyahu’nun Macaristan ziyareti, Ortadoğu barışı ve insan hakları mücadelesi açısından kritik bir viraj noktası olabilir. Aktivistlerin bu saldırgan çağrıları, Macar hükümetinin firmasında ne gibi politik değişiklikler yaratabileceği konusunda da merak uyandırıyor. Geçmişte Macaristan’ın Avrupa Birliği’ndeki statüsü nedeniyle oldukça dikkatli hareket ettiğini unutmamak gerekiyor. Şimdi ise, Netanyahu ile olan ilişkileri ve bu ilişkilerin uluslararası yansımaları oldukça sorgulanabilir bir hal aldı.
Öte yandan Netanyahu, Macaristan’da düzenleyeceği etkinliklerde diğer Avrupa ülkelerinin temsilcileri ile etkileşime geçerek, politikalarını daha geniş bir platformda duyurma fırsatı bulabilir. Ancak buradaki asıl soru, yaşanan bu tartışmanın, hem Netanyahu’nun hem de Macar hükümetinin uluslararası sahnedeki itibarına nasıl etki edeceğidir. Son dönemde uluslararası kamuoyundaki savaş ve barış tartışmalarının merkezine yerleşen Netanyahu, Macaristan’daki ziyareti ile bir kez daha gündemde olacaktır.
Sonuç olarak, Netanyahu’nun Macaristan ziyareti, sadece iki ülke arasındaki ilişkiyi değil, aynı zamanda uluslararası hukukun uygulanabilirliği ve insan haklarına dair evrensel standartların da sorgulandığı büyük bir sahne olma özelliği taşıyor. Ziyaretin ardından ortaya çıkacak olaylar ve gelişmeler, gelecekte bu tür ziyaretlerin nasıl şekilleneceği konusunda da önemli bir örnek teşkil edebilir.
